Derleme
BibTex RIS Kaynak Göster

Kanatlı ve Memeli Hayvanlarda Oksidan ve Antioksidanlar

Yıl 2022, , 51 - 58, 11.01.2023

Aysel Güven

https://doi.org/10.51755/turkvetj.1099397

Öz

Oksidatif stres veteriner hekimlikte araştırmaların aktif bir sahasıdır ve sepsis, mastitis, asidozis, ketozis, enteritis, pnömoni, kanser, solunum ve eklem hastalıklarının dahil olduğu pek çok organ hastalıklarında olguya dahil olmaktadır. Bu derlemede çok sayıda etken tarafından meydana getirilen oksidatif stresin, kanatlı ve memeli hayvanlarda söz konusu olumsuz etkilerin güncel literatürlerin ışığı altında oksidatif stres ve antioksidan enzim düzeyleri karşılaştırılarak değerlendirildi.

Anahtar Kelimeler

Memeli kanatlı oksidatif stres antioksidan enzyms

Kaynakça

  • 1. Kohen R, Nyska A (2002 ) Oxidation of biological systems: oxidative stress phenomena, antioxidants, redox reactions, and methods for their quantification, Toxicol Pathol. 30;(6), 620- 650.
  • 2. Thomas M (1995) The role of free radicals and antioxidants: how do we know that they are working. Crit. Rev. Food Sci. Nutr. 35:21–39.DOI: 10.1080/10408399509527683
  • 3. Halliwell B, Gutteridge JMC(1990) Role of free radicals and catalytic metal ions in human disease. Methods Enzymol. 186:1-85
  • 4. Shinde A, Ganu J, Naik P (2012) Effect of free radicals and antioxidants on oxidative stress: A Review. J Dent Allied Sci. 1(2): 63- 66. DOI: 10.4103/2277-4696.159144.
  • 5. Sen S, Chakraborty R, Sridhar C, Reddy YSR, De B (2010) Free radicals, antioxidants, diseases and phytomedicines: Current status and future prospect. International Journal of Pharmaceutical Sciences and Research. 3(1): 91-100. ISSN 0976 – 044
  • 6. Bollengier LS, Mitchell MA, Utomo DB, Williams PEV, Whitehead CC (1998) Influence of high dietary vitamin E supplementation on egg production and plasma characteristics in hens subjected to heat stress. Br Poult Sci. 39: 106–112.
  • 7. Yeşilbağ D (2009) Kanatlı Beslenmesinde Doğal ve Sentetik Antioksidanların Kullanımı Uludag Univ. J. Fac. Vet. Med. 28;(2),55-59.
  • 8. Yarsan E, Güleç M (2003) Kanatlılarda Stres, Vitamin ve Mineral Uygulamaları, Türk Veteriner Hekimleri Birliği Dergisi. 1;55-63.
  • 9. Siegel HS (1985) Immunological responses as indicators of stress. Worlds Poult Sci J. 41, 36-44.
  • 10. Güven A, Güven A, Gülmez M (2003) The effect of kefir on the activities of GSH-Px, GST, CAT, GSH and LPO levels in carbon tetrachloride-induced mice tissues. J. Vet. Med. B 50. 412-416.
  • 11. Arthur JR (2000) The glutathione peroxidases. Cell. Mol. Life Sci,. 57, 1825-1835.
  • 12. Canoruç N, Çiçek R, Atamer A, Dursun M, Turgut C, Günelli E, Canoruç F (2001) Protective effects of vitamin E selenium and allopurinol against stres-induced ulcer formation in rats. Turk. J. Med. Sci. 31;199–203.
  • 13. Akçapınar H, Özbeyaz C. Hayvan yetiştiriciliği genel bilgileri. Ankara: In. Kariyer Matbaacılık, 1999.
  • 14. Mench JA, Van Tienhoven A, Marsh JA, McCormick CC, Cunningham DL, Baker RC (1986 )Effects of cage and floor pen management on behavior, production, and physiological stress responses of laying hens. Poult Sci. 65:1058–1069, DOI:10.3382/ps.0651058.
  • 15. Radak Z, Chung HY, Koltai E, Taylor AW, Goto S (2008) Exercise, oxidative stress and hormesis. Ageing research reviews. 7 (1), 34-42. DOI: 10.1016/j.arr.2007.04.004.
  • 16. Tunca E (2012) Ağır metal kirliliğinde kerevitlerin biyoindikatör olarak kullanılması, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi. 15, 29-37.
  • 17. Güven A, Güven A, Kaya I (2009) Farelerde Kadmiyum ve karbon tetraklorür ile oluşturulan oksidatif hasara kefir etkisinin belirlenmesi, Kafkas Üniv Fen Bil Enst Derg. 2(1): 25-30.
  • 18. Palanisamy GS, Kirk NM, Ackart DF, Shanley CA, Orme IM, Basaraba RJ (2011) Evidence for oxidative stress and defective antioxidant response in guinea pigs with tuberculosis. PLoS One. 6 (10), e26254,2011. DOI: 10.1371/journal. pone.0026254.
  • 19. Benzie IFF (2003) Evolution of dietary antioxidants. Comparative Biochemistry and Physiology. Part A. 136, 113-126.10.1016/s1095-6433(02)00368-9.
  • 20. Kaya I, Güven A (2008) Mastitisli ineklerde kan vitamin A, β-karoten ve vitamin E düzeylerinin belirlenmesi. Kafkas Üniv. Vet. Fak. Der. 14 (1): 57-61. ISSN: 1300-6045 / 1309-2251.
  • 21. Halliwell B, Gutteridge JMC. Free Radicals in biology and medicine, 3rd ed, In.Oxford University Pres, Newyork. 246-351,1999.
  • 22. Kidd, T (2004) Nutritional Modulation of Immune Function in Broilers. Poultry Science. 83, 650-657. 23. Larson RA (1988) The antioxidants of higher plants. Phytochemistry. 27(4): 969-978.
  • 24. Arı F, Dere E (2003) Benzen'in karaciğer glutatyon s-transferaz enzim aktivitesine in vitro etkisi Cumhuriyet Üniversitesi Fen Fakültesi Fen Bilimleri Dergisi. 24(1), 76-81.
  • 25. Koç S, Alptekin D (2014) Glutatyon S-transferaz genindeki delesyonların (GSTT1 ve GSTM1) koroner arter hastalığı ve akut miyokart infarktüsü ile ilişkisi, Çukurova Medical Journal. 39(2), 256-261.DOI.org/10.17826/cutf.25776.
  • 26. Anton EP, Johannes B Arne Vander G, Gerard. J(1990) The Glutathione-binding site in Glutathione S-transferases, Biochem. 265, 47-54
  • 27. Boyer TD (1989) The glutathione S-transferases: an update Hepatology. 9:(3), 486-96.
  • 28. Duthie, GG, Wahle, KWJ, James WPT (1989) Oxi¬dants, antioxidants and cardiovascular disease. Nutr. Res. Rev. 2; 51-62.
  • 29. Güven A. Molekuler oxijen, oxidative stress and Detoxifification. Tıp sağlık Araştırmaları, Halit Demir Editör, Lyon France: Livre de Lyon. 2021:59-72.
  • 30. Çelebi Ş, Kaya A, Kaya H (2016)Yumurta tavuğu rasyonlarına sarımsak tozu ilavesinin yumurta, kan, karaciğer, but ve göğüs dokularında bazı antioksidan enzimler üzerine etkisi, Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi TARGİD . 32-40. DOI: 10.17100/nevbiltek.210959 URL: http://dx.doi.org/10.17100/nevbiltek.210959.
  • 31. Aktaş B. Omega-3 yağ asitlerince zenginleştirilmiş yumurta tavuğu karma yemlerine farklı bitkisel ekstraktların ilavesinin yumurta verimi, kalitesi, lipid peroksidasyonu ve antioksidan kapasite üzerine etkileri, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Doktora Tezi,İzmir. 2012.
  • 32. Şimşek U, Çiftçi M, Doğan G, Özçelik M (2013) Antioxidant activity of cinnamon bark oil (Cinnamomum zeylanicum L.) in japanese quails under thermo neutral and heat stressed conditions, Kafkas Univ Vet Fak Derg. 19:(5),889-894. DOI:10.9775/kvfd.2013.9049.
  • 33. Tarsı MŞ. Glutatyon s-transferaz (gst) enziminin japon bıldırcın (coturnix coturnix japonica) karaciğerinden saflaştırılması ve karakterizasyonu, Bingöl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek lisans Tezi, 2018. https://acikbilim.yok.gov.tr/handle/20.500.12812/69961
  • 34. Montgomery MK, Buttemer WA, Hulibert AJ (2012) Does the oxidative stress theory of aging explain longevity differences in birds? II. Antioxidant systems and oxidative damage, Experimental Gerontology47:( 3), 211-222. DOI: 10.1016/j.exger.2011.11.014
  • 35. Mahamadu A, Kandemir FM (2021) Investigation of the Effect of zingerone on some biochemical parameters on cisplatinInduced liver toxicity in rats, Kocatepe Vet J. 14:(3)325-338. DOI: 10.30607/kvj.940020.
  • 36. Güven A, Kaya N (2005) Determination of reducte glutathione(GSH), glutathione S-transferase(GST) and selenium(Se) levels in goose liver cells with damage induced by carbon tetrachloride (CCl4) and ethanol ( C2H5OH). Turk. J Vet Anim Sci. 29: 1233-1238.
  • 37. Doğuç DK, Gürbüz N, Aylak, Şavik E, Gültekin F (2012) The effect of different doses of juniper oil on the antioxidant enzymes in rat liver S.D.Ü Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 3 (2),16-21.
  • 38. Şahin CB. Etil alkole maruz kalan sıçanların bazı biyokimyasal parametreler üzerine nar suyunun etkisi, Adıyaman Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kimya Anabilim Dalı, 2019.
  • 39. Aydilek N, Aksakal M (2003) Testosteronun tavşanlarda karaciğer antioksidan sistemi üzerine etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi. 14, 22-25.
  • 40. Özmen I, Nazıroğlu M, Okutan R (2006) Comparative study of antioxidant enzymes in tissuessurrounding implant in rabbits, Cell Biochemistry and function, Cell Biochem Funct. 24: 275–281. DOI: 10.1027/cbf.1225
  • 41. Özçelik M, Iss, M, Gül Y, Güler O, Şimşek H, Özdemir N, Kılıç A (2014) Bakteriyel pnömonili besi sığırlarında oluşan serbest radikal hasarının antioksidan aktivite ve bazı mineral maddeler üzerine etkisi, Erciyes Üniv. Vet. Fak. Derg. 11:(2),111-116.
  • 42. Yaralıoğlu S, Özdemir N (2018) Ruminantların karaciğer dokusu antioksidan enzim ve lipid peroksidasyon düzeyleri üzerine tür ve cinsiyetn etkileri, F.Ü Sağlık Bilimleri Dergisi. 15(2),345-352,.
  • 43. Tsiplakou E,Mitsiopoulou C, Mavrommatis A, Karaiskou C, Chronopoulou EG, Mavridis G, Sotirakoglou, Labrou NE, Zervas G (2018) Effect of under- and overfeeding on sheep and goat milk and plasma enzymes activities related to oxidation, J Anim Physiol Anim Nutr. 102:288–298. DOI: .org/10.1111/jpn.12741
  • 44. Lord-Fontaine S, Averill-Bates DA (2002) Heat shock inactivates cellular antioxidant defenses against hydrogen peroxide: protection by glucose, Free Radic Biol Med. 32, 752-765.
  • 45. Lin H, Wang LF, Song, JL, Xie YM, Yang QM (2002) Effect of Dietary Supplemental Levels of Vitamin A on the Egg Production and Immune Responses of Heat Stressed Laying Hens. Poultry Science. 81, 458-465.
  • 46. Esmail SHM (2002) Kanatlılar Üzerine Çevre Sıcaklığının Etkileri. Kanatlılarda Sıcaklık Stresine Karşı Önlemler. Kanatlı AR-GE yayınları, No. 6; Seminerler No. 5, 59- 64.
  • 47. Altan Ö, Pabuccuoğlu A, Altan A, Konyalıoğlu S, Bayraktar H (2003) Effect of Heat Stress on Oxidative Stress, Lipid Peroxidation on Some Stress Parameters in Broilers. Br. Poult. Sci. 44: 545-550.
  • 48. Reddy ACP, Fernandes G (1999) Modulation of antioxidant enzymes and lipid peroxidation in salivary gland and other tissues in mice by moderate treadmill exercise. Aging (Milano). 11, 246-252.
  • 49. Grandin T (2000) Livestock handling and transport. CABI Publ, Department of Animal Sciences, Colorado State University, Fort Collins, CO 80;523-1171, USA.2000. DOI:10.1079/9781780643212.0000
  • 50. Mormede P, Soissons J, Bluthe RM, Raoult J, Legarff G, Levieux D, Dantzer R (1982) Effect of transportation on blood serum composition, disease incidence, and production traits in young calves. Influence of the journey duration. Ann. Rech. Vet. 13, 369-384.
  • 51. Freeman BA, Crapo JD (1982) Biology of disease: free radicals and tissue injury. Lab. Invest. 47, 412-426. 52. Pregel P, Bollo E, Cannizzo FT, Biolatti B, Contato E, Biolatti PG (2005) Antioxidant capacity as a reliable marker of stress in dairy calves transported by road, Vet. Rec. 156, 53–54. DOI: 10.1136/vr.156.2.53
  • 53. Urban-Chmiel R (2006) The influence of transport stress on oxidative stress parameters in bovine leukocytes. Slovakia, Vet. Res. 43, 243-246.
  • 54. Yılmaz S, Bahçecioğlu İH (2000) Karbontetraklorür ile Siroz Olusturulmus Ratlarda Lipid Peroksidasyonu, Antioksidant Enzim ve Pirüvat Kinaz Aktiviteleri, Turk J Vet Anim Sci. 24: 25–28.
  • 55. Güven A, Kaya N (2005) Determination of reducte glutathione(GSH), glutathione S-transferase(GST) and selenium(Se) levels in goose liver cells with damage induced by carbon tetrachloride (CCl4) and ethanol ( C2H5OH). Turk. J Vet Anim Sci 29: 1233-1238.
  • 56. Chen, H, Tappel, AL (1996) Protection of multiple antioxidants against heme protein oxidation and lipid peroxidation induced by CBrCl3 in liver, lung, kidney, heart, and spleen. J. Agric. Food Chem. 44(3); 854-858. 57. Delibaş N, Aydın G (1996) Akut Kadmiyum intoksikasyonunun rat testisinde doku antioksidan enzim aktivitesine etkisi, SDÜ Tıp Fakültesi Dergisi. 3(1) 1-4.
  • 58. Kızıl M, Baydar E, Kızıl Ö(2011) Tayleriyozisli Sığırlarda Antioksidan Parametrelerdeki Değişiklikler, F.Ü.Sağ. Bil. Vet. Derg. 2 (2):53–56.
  • 59. Benzer F, Ozan ST (2003) Fasciola hepatica ile enfekte koyunlarda lipid peroksidasyonu, antioksidant enzimler ve nitrik oksit düzeyleri, Turk J Vet Anim Sci. 27: 657-661.
  • 60. Urbanova J (1974) Lipid peroxidasyon in pig liver tissue in vitro. Acta Vet Brno. 43:13-17.
  • 61. Gather HE, Hafeman DG, Lawrence RA. Selenium and Glutathione Peroxidase in health and disease, A Review2, 165-234. Ed Prasad AS Oberlas D, Trace Elements In Human Health Disease, New York, Academic Press Inc. 1976.

Oxidant and Antioxidants in Poultry and Mammalian Animals

Yıl 2022, , 51 - 58, 11.01.2023

Aysel Güven

https://doi.org/10.51755/turkvetj.1099397

Öz

Oxidative stress is an active area of research in veterinary medicine and is involved in many organ diseases including sepsis, mastitis, acidosis, ketosis, enteritis, pneumonia, cancer, respiratory and joint diseases. In this review, the negative effects of oxidative stress caused by many factors in poultry and mammals were evaluated by comparing oxidative stress and antioxidant enzyme levels in the light of current literature.

Anahtar Kelimeler

Mammalian Poultry Oxidative stress Antioxidant enzymes

Kaynakça

  • 1. Kohen R, Nyska A (2002 ) Oxidation of biological systems: oxidative stress phenomena, antioxidants, redox reactions, and methods for their quantification, Toxicol Pathol. 30;(6), 620- 650.
  • 2. Thomas M (1995) The role of free radicals and antioxidants: how do we know that they are working. Crit. Rev. Food Sci. Nutr. 35:21–39.DOI: 10.1080/10408399509527683
  • 3. Halliwell B, Gutteridge JMC(1990) Role of free radicals and catalytic metal ions in human disease. Methods Enzymol. 186:1-85
  • 4. Shinde A, Ganu J, Naik P (2012) Effect of free radicals and antioxidants on oxidative stress: A Review. J Dent Allied Sci. 1(2): 63- 66. DOI: 10.4103/2277-4696.159144.
  • 5. Sen S, Chakraborty R, Sridhar C, Reddy YSR, De B (2010) Free radicals, antioxidants, diseases and phytomedicines: Current status and future prospect. International Journal of Pharmaceutical Sciences and Research. 3(1): 91-100. ISSN 0976 – 044
  • 6. Bollengier LS, Mitchell MA, Utomo DB, Williams PEV, Whitehead CC (1998) Influence of high dietary vitamin E supplementation on egg production and plasma characteristics in hens subjected to heat stress. Br Poult Sci. 39: 106–112.
  • 7. Yeşilbağ D (2009) Kanatlı Beslenmesinde Doğal ve Sentetik Antioksidanların Kullanımı Uludag Univ. J. Fac. Vet. Med. 28;(2),55-59.
  • 8. Yarsan E, Güleç M (2003) Kanatlılarda Stres, Vitamin ve Mineral Uygulamaları, Türk Veteriner Hekimleri Birliği Dergisi. 1;55-63.
  • 9. Siegel HS (1985) Immunological responses as indicators of stress. Worlds Poult Sci J. 41, 36-44.
  • 10. Güven A, Güven A, Gülmez M (2003) The effect of kefir on the activities of GSH-Px, GST, CAT, GSH and LPO levels in carbon tetrachloride-induced mice tissues. J. Vet. Med. B 50. 412-416.
  • 11. Arthur JR (2000) The glutathione peroxidases. Cell. Mol. Life Sci,. 57, 1825-1835.
  • 12. Canoruç N, Çiçek R, Atamer A, Dursun M, Turgut C, Günelli E, Canoruç F (2001) Protective effects of vitamin E selenium and allopurinol against stres-induced ulcer formation in rats. Turk. J. Med. Sci. 31;199–203.
  • 13. Akçapınar H, Özbeyaz C. Hayvan yetiştiriciliği genel bilgileri. Ankara: In. Kariyer Matbaacılık, 1999.
  • 14. Mench JA, Van Tienhoven A, Marsh JA, McCormick CC, Cunningham DL, Baker RC (1986 )Effects of cage and floor pen management on behavior, production, and physiological stress responses of laying hens. Poult Sci. 65:1058–1069, DOI:10.3382/ps.0651058.
  • 15. Radak Z, Chung HY, Koltai E, Taylor AW, Goto S (2008) Exercise, oxidative stress and hormesis. Ageing research reviews. 7 (1), 34-42. DOI: 10.1016/j.arr.2007.04.004.
  • 16. Tunca E (2012) Ağır metal kirliliğinde kerevitlerin biyoindikatör olarak kullanılması, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi. 15, 29-37.
  • 17. Güven A, Güven A, Kaya I (2009) Farelerde Kadmiyum ve karbon tetraklorür ile oluşturulan oksidatif hasara kefir etkisinin belirlenmesi, Kafkas Üniv Fen Bil Enst Derg. 2(1): 25-30.
  • 18. Palanisamy GS, Kirk NM, Ackart DF, Shanley CA, Orme IM, Basaraba RJ (2011) Evidence for oxidative stress and defective antioxidant response in guinea pigs with tuberculosis. PLoS One. 6 (10), e26254,2011. DOI: 10.1371/journal. pone.0026254.
  • 19. Benzie IFF (2003) Evolution of dietary antioxidants. Comparative Biochemistry and Physiology. Part A. 136, 113-126.10.1016/s1095-6433(02)00368-9.
  • 20. Kaya I, Güven A (2008) Mastitisli ineklerde kan vitamin A, β-karoten ve vitamin E düzeylerinin belirlenmesi. Kafkas Üniv. Vet. Fak. Der. 14 (1): 57-61. ISSN: 1300-6045 / 1309-2251.
  • 21. Halliwell B, Gutteridge JMC. Free Radicals in biology and medicine, 3rd ed, In.Oxford University Pres, Newyork. 246-351,1999.
  • 22. Kidd, T (2004) Nutritional Modulation of Immune Function in Broilers. Poultry Science. 83, 650-657. 23. Larson RA (1988) The antioxidants of higher plants. Phytochemistry. 27(4): 969-978.
  • 24. Arı F, Dere E (2003) Benzen'in karaciğer glutatyon s-transferaz enzim aktivitesine in vitro etkisi Cumhuriyet Üniversitesi Fen Fakültesi Fen Bilimleri Dergisi. 24(1), 76-81.
  • 25. Koç S, Alptekin D (2014) Glutatyon S-transferaz genindeki delesyonların (GSTT1 ve GSTM1) koroner arter hastalığı ve akut miyokart infarktüsü ile ilişkisi, Çukurova Medical Journal. 39(2), 256-261.DOI.org/10.17826/cutf.25776.
  • 26. Anton EP, Johannes B Arne Vander G, Gerard. J(1990) The Glutathione-binding site in Glutathione S-transferases, Biochem. 265, 47-54
  • 27. Boyer TD (1989) The glutathione S-transferases: an update Hepatology. 9:(3), 486-96.
  • 28. Duthie, GG, Wahle, KWJ, James WPT (1989) Oxi¬dants, antioxidants and cardiovascular disease. Nutr. Res. Rev. 2; 51-62.
  • 29. Güven A. Molekuler oxijen, oxidative stress and Detoxifification. Tıp sağlık Araştırmaları, Halit Demir Editör, Lyon France: Livre de Lyon. 2021:59-72.
  • 30. Çelebi Ş, Kaya A, Kaya H (2016)Yumurta tavuğu rasyonlarına sarımsak tozu ilavesinin yumurta, kan, karaciğer, but ve göğüs dokularında bazı antioksidan enzimler üzerine etkisi, Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi TARGİD . 32-40. DOI: 10.17100/nevbiltek.210959 URL: http://dx.doi.org/10.17100/nevbiltek.210959.
  • 31. Aktaş B. Omega-3 yağ asitlerince zenginleştirilmiş yumurta tavuğu karma yemlerine farklı bitkisel ekstraktların ilavesinin yumurta verimi, kalitesi, lipid peroksidasyonu ve antioksidan kapasite üzerine etkileri, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Doktora Tezi,İzmir. 2012.
  • 32. Şimşek U, Çiftçi M, Doğan G, Özçelik M (2013) Antioxidant activity of cinnamon bark oil (Cinnamomum zeylanicum L.) in japanese quails under thermo neutral and heat stressed conditions, Kafkas Univ Vet Fak Derg. 19:(5),889-894. DOI:10.9775/kvfd.2013.9049.
  • 33. Tarsı MŞ. Glutatyon s-transferaz (gst) enziminin japon bıldırcın (coturnix coturnix japonica) karaciğerinden saflaştırılması ve karakterizasyonu, Bingöl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek lisans Tezi, 2018. https://acikbilim.yok.gov.tr/handle/20.500.12812/69961
  • 34. Montgomery MK, Buttemer WA, Hulibert AJ (2012) Does the oxidative stress theory of aging explain longevity differences in birds? II. Antioxidant systems and oxidative damage, Experimental Gerontology47:( 3), 211-222. DOI: 10.1016/j.exger.2011.11.014
  • 35. Mahamadu A, Kandemir FM (2021) Investigation of the Effect of zingerone on some biochemical parameters on cisplatinInduced liver toxicity in rats, Kocatepe Vet J. 14:(3)325-338. DOI: 10.30607/kvj.940020.
  • 36. Güven A, Kaya N (2005) Determination of reducte glutathione(GSH), glutathione S-transferase(GST) and selenium(Se) levels in goose liver cells with damage induced by carbon tetrachloride (CCl4) and ethanol ( C2H5OH). Turk. J Vet Anim Sci. 29: 1233-1238.
  • 37. Doğuç DK, Gürbüz N, Aylak, Şavik E, Gültekin F (2012) The effect of different doses of juniper oil on the antioxidant enzymes in rat liver S.D.Ü Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 3 (2),16-21.
  • 38. Şahin CB. Etil alkole maruz kalan sıçanların bazı biyokimyasal parametreler üzerine nar suyunun etkisi, Adıyaman Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kimya Anabilim Dalı, 2019.
  • 39. Aydilek N, Aksakal M (2003) Testosteronun tavşanlarda karaciğer antioksidan sistemi üzerine etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi. 14, 22-25.
  • 40. Özmen I, Nazıroğlu M, Okutan R (2006) Comparative study of antioxidant enzymes in tissuessurrounding implant in rabbits, Cell Biochemistry and function, Cell Biochem Funct. 24: 275–281. DOI: 10.1027/cbf.1225
  • 41. Özçelik M, Iss, M, Gül Y, Güler O, Şimşek H, Özdemir N, Kılıç A (2014) Bakteriyel pnömonili besi sığırlarında oluşan serbest radikal hasarının antioksidan aktivite ve bazı mineral maddeler üzerine etkisi, Erciyes Üniv. Vet. Fak. Derg. 11:(2),111-116.
  • 42. Yaralıoğlu S, Özdemir N (2018) Ruminantların karaciğer dokusu antioksidan enzim ve lipid peroksidasyon düzeyleri üzerine tür ve cinsiyetn etkileri, F.Ü Sağlık Bilimleri Dergisi. 15(2),345-352,.
  • 43. Tsiplakou E,Mitsiopoulou C, Mavrommatis A, Karaiskou C, Chronopoulou EG, Mavridis G, Sotirakoglou, Labrou NE, Zervas G (2018) Effect of under- and overfeeding on sheep and goat milk and plasma enzymes activities related to oxidation, J Anim Physiol Anim Nutr. 102:288–298. DOI: .org/10.1111/jpn.12741
  • 44. Lord-Fontaine S, Averill-Bates DA (2002) Heat shock inactivates cellular antioxidant defenses against hydrogen peroxide: protection by glucose, Free Radic Biol Med. 32, 752-765.
  • 45. Lin H, Wang LF, Song, JL, Xie YM, Yang QM (2002) Effect of Dietary Supplemental Levels of Vitamin A on the Egg Production and Immune Responses of Heat Stressed Laying Hens. Poultry Science. 81, 458-465.
  • 46. Esmail SHM (2002) Kanatlılar Üzerine Çevre Sıcaklığının Etkileri. Kanatlılarda Sıcaklık Stresine Karşı Önlemler. Kanatlı AR-GE yayınları, No. 6; Seminerler No. 5, 59- 64.
  • 47. Altan Ö, Pabuccuoğlu A, Altan A, Konyalıoğlu S, Bayraktar H (2003) Effect of Heat Stress on Oxidative Stress, Lipid Peroxidation on Some Stress Parameters in Broilers. Br. Poult. Sci. 44: 545-550.
  • 48. Reddy ACP, Fernandes G (1999) Modulation of antioxidant enzymes and lipid peroxidation in salivary gland and other tissues in mice by moderate treadmill exercise. Aging (Milano). 11, 246-252.
  • 49. Grandin T (2000) Livestock handling and transport. CABI Publ, Department of Animal Sciences, Colorado State University, Fort Collins, CO 80;523-1171, USA.2000. DOI:10.1079/9781780643212.0000
  • 50. Mormede P, Soissons J, Bluthe RM, Raoult J, Legarff G, Levieux D, Dantzer R (1982) Effect of transportation on blood serum composition, disease incidence, and production traits in young calves. Influence of the journey duration. Ann. Rech. Vet. 13, 369-384.
  • 51. Freeman BA, Crapo JD (1982) Biology of disease: free radicals and tissue injury. Lab. Invest. 47, 412-426. 52. Pregel P, Bollo E, Cannizzo FT, Biolatti B, Contato E, Biolatti PG (2005) Antioxidant capacity as a reliable marker of stress in dairy calves transported by road, Vet. Rec. 156, 53–54. DOI: 10.1136/vr.156.2.53
  • 53. Urban-Chmiel R (2006) The influence of transport stress on oxidative stress parameters in bovine leukocytes. Slovakia, Vet. Res. 43, 243-246.
  • 54. Yılmaz S, Bahçecioğlu İH (2000) Karbontetraklorür ile Siroz Olusturulmus Ratlarda Lipid Peroksidasyonu, Antioksidant Enzim ve Pirüvat Kinaz Aktiviteleri, Turk J Vet Anim Sci. 24: 25–28.
  • 55. Güven A, Kaya N (2005) Determination of reducte glutathione(GSH), glutathione S-transferase(GST) and selenium(Se) levels in goose liver cells with damage induced by carbon tetrachloride (CCl4) and ethanol ( C2H5OH). Turk. J Vet Anim Sci 29: 1233-1238.
  • 56. Chen, H, Tappel, AL (1996) Protection of multiple antioxidants against heme protein oxidation and lipid peroxidation induced by CBrCl3 in liver, lung, kidney, heart, and spleen. J. Agric. Food Chem. 44(3); 854-858. 57. Delibaş N, Aydın G (1996) Akut Kadmiyum intoksikasyonunun rat testisinde doku antioksidan enzim aktivitesine etkisi, SDÜ Tıp Fakültesi Dergisi. 3(1) 1-4.
  • 58. Kızıl M, Baydar E, Kızıl Ö(2011) Tayleriyozisli Sığırlarda Antioksidan Parametrelerdeki Değişiklikler, F.Ü.Sağ. Bil. Vet. Derg. 2 (2):53–56.
  • 59. Benzer F, Ozan ST (2003) Fasciola hepatica ile enfekte koyunlarda lipid peroksidasyonu, antioksidant enzimler ve nitrik oksit düzeyleri, Turk J Vet Anim Sci. 27: 657-661.
  • 60. Urbanova J (1974) Lipid peroxidasyon in pig liver tissue in vitro. Acta Vet Brno. 43:13-17.
  • 61. Gather HE, Hafeman DG, Lawrence RA. Selenium and Glutathione Peroxidase in health and disease, A Review2, 165-234. Ed Prasad AS Oberlas D, Trace Elements In Human Health Disease, New York, Academic Press Inc. 1976.
Toplam 58 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil İngilizce
Konular Veteriner Cerrahi
Bölüm Derleme
Yazarlar

Aysel Güven 0000-0001-7511-7105

Yayımlanma Tarihi 11 Ocak 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022

Kaynak Göster

APA Güven, A. (2023). Oxidant and Antioxidants in Poultry and Mammalian Animals. Turkish Veterinary Journal, 4(2), 51-58. https://doi.org/10.51755/turkvetj.1099397